Zintegrowane Środowisko
w Turbo Pascalu

System programowania Pascal umożliwia programowanie w systemie operacyjnym DOS w trybie adresowania rzeczywistego wykorzystując całą dostępną pamięć konwencjonalną (teoretycznie do 640 KB, ale w praktyce nieco mniej, gdyż część tej pamięci zajmuje system o peracyjny DOS, a ponadto pewna część pamięci może być zajęta przez różne programy rezydentne) i mogą być uruchamiane na wszystkich mikrokomputerach wyposażonych w procesory rodziny 80x86, 8086,80286, 80386 oraz i486.

System uruchamiany w trybie rzeczywistym DOS-u i przeznaczony do pisania, uruchamiania i testowania programów w trybie rzeczywistym DOS-u jest interakcyjnym system programowania, którego nazwa zbioru wykonalnego brzmi TURBO.EXE. Uruchamiany w trybie chronionym DOS-u i przeznaczony do tych samych celów jest zbiór wykonalny TPX.EXE.

Niezależnie od możliwości kompilowania programów Pascal posiada kompilator zewnętrzny TPC.EXE (uruchamiany w trybie rzeczywistym DOS-u), który generuje kody wynikowe programów (zbiory wykonywalne z rozszerzeniem nazwy .EXE) przeznaczone do uruchamiania w

Program MAKE pozwala tworzyć dla zmodyfikowanych w ostatnim czasie procedur napisanych w asemblerze (zbiory .ASM) nowe wersje zbiorów .OBJ, co jest możliwe do zrealizowania w ramach interakcyjnych systemów programowania. Do łączenia
i kompilacji złożonych programów pascalowych służą polecenia Make i Build opcji Compile. Program MAKE uaktualnia, łączy i kompiluje powiązane ze sobą zbiory programowe.

Poleceniem uruchamiającym zewnętrzny kompilator języka Pascal jest:

TPC [opcje] [nazwa zbioru do kompilacji lub ścieżka do zbioru][opcje]<Enter>

Standardowo przyjmuje się, że kompilowany zbiór posiada rozszerzenie PAS. Dla zbiorów, których nazwy nie posiadają rozszerzenia, konieczne jest wyspecyfikowanie po nazwie kropki (

 

Jeżeli nazwa zbioru określa zbiór z programem pascalowym, to kompilator TPC.EXE utworzy dla niego zbiór wykonywalny o takiej samej nazwie i rozszerzeniu .EXE.
W przypadku modułu zbiór wynikowy otrzyma rozszerzenie nazwy TPU.

Zbiorem konfiguracyjnym zewnętrznego kompilatora TPC.EXE jest zbiór o nazwie TPC.CFG. Jest to zbiór tekstowy z opcjami kompilatora, które są dodawane do opcji podanych w poleceniu uruchamiającym kompilator. Można do niego wprowadzić dowolne opcje i nazwy kompilowanych zbiorów. Obowiązuje przy tym zasada, że każda opcja powinna rozpoczynać się od nowego wiersza znakiem / (slasz) lub
– (minus). Jeżeli jakiś wiersz zbioru TPC.CFG rozpoczyna się od innych znaków, to jest traktowany jako wiersz określający zbiór do kompilacji.

Jeżeli w zbiorze TPC.CFG jest określony zbiór do kompilacji, to wprowadzenie polecenia uruchamiającego kompilator zewnętrzny bez parametrów nie powoduje wyświetlenia składni tego polecenia i listy dozwolonych opcji lecz skompilowanie danego zbioru.

Po wprowadzeniu polecenia uruchamiającego kompilator zewnętrzny TPC.EXE, zbiór TPC.CFG jest poszukiwany w skorowidzu bieżącym. Gdy nie zostanie on tam odnaleziony, to będzie poszukiwany skorowidz zawierający kompilator zewnętrzny.

Do uruchomienia zintegrowanego systemu programowania w trybie rzeczywistym potrzebna jest co najmniej 512 kB pamięci operacyjnej, a w trybie chronionym co najmniej 640 kB pamięci konwencjonalnej, co najmniej 1 MB pamięci rozszerzonej
i minimum procesor 80286.

W zbiorze AUTOEXEC.BAT należy (zaleca się) dodać polecenie path, wskazujące na ścieżkę dostępu do zbiorów z interakcyjnymi systemami programowania, tj. TURBO.EXE i TPX.EXE (standardowo jest nią C:\TP\BIN). Dzięki temu systemy te będzie można uruchomić z dowolnego skorowidza.

Uruchomienie interakcyjnego systemu programowania w trybie chronionym DOS-u (TPX.EXE) wymaga, aby w skorowidzu bieżącym lub jednym ze skorowidzów określonych w zbiorze AUTOEXEC.BAT znajdowały się zbiory DPMI16BI.OVL
i RTM.EXE. Wystarczy umieścić w zbiorze AUTOEXEC.BAT polecenie path wskazujące na ścieżkę C:\TP\BIN lub uruchomić system TPX.EXE, gdy skorowidz C:\TP\BIN jest skorowidzem bieżącym.

W celu uruchomienia interakcyjnego systemu programowania w trybie rzeczywistym
DOS-u (TURBO.EXE) należy na dysku stałym przejść do podkatalogu zawierającego ten zbiór i wywołać go.

1. główne menu (w pierwszym wierszu)
2. obszar okienek
3. dolny wiersz zawierający nazwy klawiszy i operacji wykonywanych po ich naciśnięciu.

 

W podobny sposób uruchamia się zintegrowany system programowania pracujący
w trybie chronionym DOS-u. Zamiast wywołania zbioru TURBO.EXE należy wywołać zbiór TPC.EXE.

Postać ekranu po uruchomieniu tego systemu jest taka sama jak po uruchomieniu systemu pracującego w trybie rzeczywistym DOS-u (choć jest to inny system).

Jeżeli w zestawie komputerowym jest za mało pamięci rozszerzonej (minimum 1 MB) to próba uruchomienia systemu programowania pracującego w trybie chronionym DOS-U powoduje wyświetlenie na ekranie odpowiedniego komunikatu. Najczęściej komunikat ten ma postać:

Praca w zintegrowanych systemach programowania Pascal, pracujących w trybach rzeczywistym i chronionym DOS-U polega na uaktywnianiu odpowiednich okienek
i wyborze poleceń w menu systemów lub przez naciśnięcie odpowiednich klawiszy. Oknem nazywa się pewną wyróżnioną część ekranu, którą można przesuwać, powiększać lub zmniejszać, nakładać na inne okna i którą można uaktywniać (otwierać) lub dezaktywować (zamykać). Na ekranie może być wyświetlanych wiele okien, ale w danej chwili tylko jedno z nich może być aktywne, Oknem aktywnym jest okno, w którym aktualnie wykonuje się jakieś operacje. Wybrane polecenie działa zawsze w odniesieniu do aktywnego okna. Wyjątek stanowi sytuacja, gdy kilka okien redagowania zawiera ten sam zbiór – dana operacja jest wówczas wykonywana we wszystkich oknach zawierających dany zbiór.

 

Typy okien:

redagowania (edycji),

podglądania,

wyjściowe,

dialogowe.

Większość z nich ma następujące elementy wspólne:

Operacje na oknach mogą być wykonywane przez:

Podstawowe operacje wykonywane na okienkach oraz sposoby ich inicjowania:

powrót do głównego menu